Sliocht as an Leabhar Deotranaimí 8:2-3. 14-16
Chothaigh thú le manna nárbh eol duit féin ná do d’aithreacha
Dúirt Moois leis an bpobal: ‘Cuimhnigh ar an gcaoi go léir ar threoraigh an Tiarna do Dhia thú le daichead bliain san fhásach, d’fhonn tú a umhlú, tú a phromhadh, agus eolas a chur ar rún do chroí féachaint an gcoimeádfá a aitheanta nó nach ndéanfá. D’umhlaigh sé thú agus d’fhág ocrach thú agus chothaigh thú le manna nárbh eol duit féin ná do d’aithreacha, d’fhonn é a chur in iúl duit nach ar arán amháin a mhaireann an duine, ach go maireann an duine ar gach ní a thagann ó bhéal Dé.
Ná déan dearmad ansin ar an Tiarna do Dhia a thug amach thú as tír na hÉigipte, as teach na daoirse; a threoraigh thú tríd an bhfásach mór uafásach seo, dúiche nathracha tintí agus scairpeanna, agus tarta; a thug uisce as an gcarraig chrua san áit róthirim seo; a chothaigh san fhásach thú le manna nárbh eol do d’aithreacha, d’fhonn go n-úmhlódh sé
thú agus tú a phromhadh agus tairbhe a dhéanamh duit i ndeireadh na dála.
Briathar Dé.
Salm le Freagra Sm 147Freagra Mol an Tiarna, a Iarúsailéim. Malairt Freagra Alleluia!
I. Mol an Tiarna, a Iarúsailéim,mol do Dhia, a Sión;toisc gur dhaingnigh sé boltaí do dhoirse,is gur bheannaigh sé do chlann istigh ionat. Freagra
2. Dhaingnigh sé síocháin i do chríocha,bheir sé do sháith duit de smior na cruithneachta.Cuireann sé a ordú uaidh chun na talún,ritheann a bhriathar go mear. Freagra
3. Foilsíonn sé a bhriathar do lácób,a chánacha is a phroiceapta d’ IsráélNí dhearna sé amhlaidh do náisiúin eile;níor nocht sé dóibh a phroiceapta. Alleluia! Freagra
DARA LÉACHT
Sliocht as céad Litir Naomh Pól chuig Coirintigh 10:16-17
Ós aon arán amháin é, níl ionainne dá líonmhaire sinn ach aon chorp amháin.
A bhráithr,:cupa an altaithe a bheannaímid, nach páirtíocht i bhfuil Chríost é? Agus an t-arán a bhrisimid nach páirtiocht i gcorp Chríost é? Ós aon arán amháin é, níl ionainne dá líonmhaire sinn ach aon chorp amháin toisc go gcaithimid go léir an t-aon arán amháin.
Briathar Dé.
Rosc
Gabh ag moladh an tSlánaitheora,
a Sión, mol an t-aoire, an treoraí
in iomainn is í gcainticí.
Moltar leat le dícheall croí é,
mar gach moladh sháraigh Iosa,
is ni leor do ghradam dó.
Abhar speisialta molta farat
arán beo agus lón na beatha
go sonrách an taca seo.
An t-arãn is léir gur dáileadh
do dhilbhuion an dârêag bràthar
i naomhphroinn na heaspartan.
Mar i gcuimhne chruinn an lae seo
céadchaitheadh proinn na féile
a bunaíodh ar mhaithe linn.
Sa phroinn sin an nuareachta
is an nuaRi, chuir nuaPhasca
deireadh leis an seanreacht.
Chuir an nuaiocht an ruaig ar ársacht,
chuir an fhire ar dibirt scáthacht,
chuir an lá an oiche in anbhroid.
An t-éacht a rinne Críost ag bord ann,
ina dhilchuinihne dúinne d’ordaigh
é a dhéanamh fairis sin.
Ag gêileadh d’ordú an té a thug grâ dúinn
arán is fíon go fíor sacrãlam
in iobartach ár leasaithe.
Alt dár gcreideamh fíor go ndéantar
feoil de arãn, den fhion fuil cheart,
don ChrIostai mar a theagasctar.
An rud nach bhfeictear is nach smaoinítear
le dlúthchreideamh daingítear
thar ghnáthréim an aiceanta.
Ceiltear faoi éagsúlaeht gnéithe,
faoi chomharthaí nach nithe in aon chor,
seoda caoine rafara.
Feoil an t-arán, fuil an fíon ann,
in iomlãine fanann Criost ann
faoi gach gné go dearfa.
An caitheoir, gan roinnt gan pléascadh,
gan aon bhriseadh, gan aon réabadh,
glacann slán an tabhartas.
Glacann duine é, glacann míle,
ni mó cion slua de nâ cion aoinfhir,
ná ní idíonn caitheamh é.
Glacann daoine, an t-olc is an maith, é,
glacann fós faoi mhalairt ratha é,
bheireann bâs nó beatha dóibh.
Don dea-thear beatha, bâs don drochfhear
dáiltear; féach nach ionann toradh,
cé gurb ionann caitheamh dóibh.
An tsacraimint faoi dheoigh ma bhristear,
créid go bhfaightear i ngach giota
n méid go cruinn a bhi san uile,
an t-iomlán gan easnamh.
Ar aon ní ni théann an briseadh,
ach amháin ar chomharthaí nithe,
a d’flág an ní faoin gcomhartha againne
slAn i gcló is i gcalmacht.
Féach, arãn na n-aingeal
á thabhairt mar bhia don slua ar marthain:
arán is taca is is lón na leanai
nach caite chun na madraí.
Is léir a réamhchomharthaí le hinsint:
Isác ma iobartach mar a sineadh,
uan na Cásca mar a ídíti,
mar a dháilti manna ó thlaitheasa.
A Aráin chirt, a Aoire dhílis,
dáil do thrócaire orainn, a Iosa,
beathaigh sinn, tabhair ión an chroi dOinn,
las le do thaitneamhacht ár n-intinn
sa saol úd thall na marthana.
A Rí na gcumhacht, an ulle ós léir duit,
ós ár lón thú ar an saol seo,
bímis is na naoimh le chéile
inár gcomhoidhrí ar do naomhríocht
ag an bhfleá in ardbhrú parthais.
Amen! Alleluia!
Alleiuia Vearsa Eo 6:51-52 Alleluia, alleluia!Is mise an t-arân beo a tháinig anuas ó neamh, a deir an Tiarna.Má itheann duine an t-arán seo mairfidh sé go deo.Alleluia
An Soiscéal Eoin 6:51-58
Is bia go fíor mo chuid feola agus is deoch go fíor mo chuid fola.
San am sin dúirt Íosa leis na sluaite:
Is mise an t-arán beo
a tháinig anuas ó neamh.
Má itheann duine an t-arán seo
mairfidh sé go deo, agus an t-arán a thabharfaidh mé uaim
is é m’fheoil é [a thabharfar] ar son bheatha an domhain.”
Bhí na Giúdaigh ansin ag aighneas le chéile á rá: “Conas is féidir don duine seo a fheoil
a thabhairt dúinn le hithe?”
Dúirt Íosa leo:
“Amen, Amen, a deirim libh,
mura n-íosfaidh sibh feoil Mhac an Duine,
agus a chuid fola a ól,
ní bheidh beatha agaibh ionaibh.
An té a itheann m’fheoil
agus a olann m’fhuil,
tá an bheatha shíoraí aige,
agus tógfaidh mé suas é an lá deireanach.
Is bia go fíor mo chuid feola
agus is deoch go fíor mo chuid fola.
An té a itheann m’fheoil agus a ólann m’fhuil
cónaíonn sé ionamsa agus cónaímse ann.
Amhail mar a chuir an tAthair beo mise uaidh,
agus mar is beo mise tríd an Athair,
mar an gcéanna, an té a itheann mise,
mairfidh sé tríom.
Is é seo an t-arán a tháinig anuas ó neamh.
Ní ionann is an manna ar ith bhur n-aithreacha é
agus go bhfuil siad marbh;
an té a itheann an t-arán seo,
mairfidh sé go deo.”
Soiscéal Dé.
Machnamh ar léachtaí - 11ú Meitheamh 2023
An Chéad Léacht (Deotranaimí 8:2-3, 14-16). Chothaigh sé thú le manna nárbh eol duit féin ná do d’aithreacha. Cuid lárnach de thraidisiún cráifeach Iosrael an daichead bliain a chaith sí san fhásach. Tá iliomad insinte agus athinsinte de againn sa Bhíobla, sa Seantiomna agus sa Tiomna Nua. D’féadfaí amharc ar an tréimhse mar ré idéalach, nuair nach raibh aon déithe bréige ag cur isteach ar an gcaidreamh idir Iosrael agus a Dhia, agus is mar sin atá sé go minic ag na fáithe. Rudaí suntasacha sa chuimhne ón ré san fhásasch ná an tart agus an t-ocras a bhí ar phobal Iosrael agus faoi mar ar tugadh leigheas air sin ó Dhia leis an manna agus an t-uisce ón gcarraig. D’féadfaí scéal na ré san fhásach a chur i láthair agus a thabhairt chun cuimhne i modhanna éagsúla. Tá ceann díobh sin again inniu: le Iosrael a umhlú, le ceacht a mhúineadh dóibh agus iad a phromhadh, féachaint an bhfuil siad dílis do Dhia ina gcroí istigh, le aitheanta Dé a choimeád. Leagtar an bhéim sa léacht seo ar an manna, a thug bia dóibh, agus an ceacht a bhí le foghlaim as sin agus an promhadh a chuir Dia orthu lena mheabhrú dóibh nach ar an arán amháin a mhaireann an duine ach ar gach ní a thagann ó bhéal Dé. Is é an ní a thagann ó bhéal an duine nó ó bhéal Dé ná an briathar, agus is é briathar Dé a aitheanta agus gach briathar eile a thagann trí na fáithe agus eile. Baineann Íosa úsáid as an téacs seo ina fhreagra ar Shátan i bhfásach eile.
Bhí an baol ann go ndéanfadh glúin nua dearmad ar a rinne Dia dóibh á dtabhairt amach as daoirse na hÉigipte nuair a fhágfaidis ina ndiaidh bochtanas an fhásaigh agus a bhain leis ar theacht isteach dóibh i dtalamh mhéith na Pailistíne agus rachmas nua bainte amach acu. Tá mion-chur síos ar sin sna véarsaí atá fágtha ar lár roimh an paragraf deiridh de léacht an lae inniu. Sa pharagraf deiridh seo leagtar béim ar dhílse do Dhia Iosrael agus gan an dearmad sin a dhéanamh.
Salm le Freagra (Salm 147). Mol an Tiarna, a Iarúsailéim.
An Dara Léacht (1 Corantaigh 10:16-17). Ósaon bhuilín amháin é, níl ionainne, dá líonmhaire sinn, ach aon chorp amháin. Léacht ghairid, ghonta atá anseo a bhfuil teachtaireacht dhomhain aici, ceann a thuigtear níos fearr ach í a shuíomh i gcúlra na litreach í féin. Tagann sé thart ar dheireadh sleachta ina dtugann Pól rabhadh do Chríostaithe na hEaglaise sa Choraint faoin bhaol atá ann bheith mídhílis dá ngairm mar Chríostaithe. Tugann Pól samplaí as na luathchleasanna ina chleachtann na hiomaitheoirí an mheasarthacht leis an chraobh a bhaint amach. B’fheasach go maith do na Corantaigh luath-scéal Iosrael, an tsaoirse ón Éigipt, gabháil trasna na Mara Rua faoi Mhaois, bronntanas an uisce agus an mhanna san fhásach — fíoracha iad uile de bhaisteadh i gCríost, den bhaisteadh féin agus den Eocairist. Ba lánfheasach iad chomh maith faoi pheacaí Iosrael san fhásach céanna, an drúis agus an íoladhradh agus an monabhar, agus mar a ghearr Dia pionós trom orthu. Mar shampla agus mar rabhadh do Chríostaithe a scríobhadh na nithe sin, meabhraíonn Pól, le go dtuigfeadh an té ar dóigh leis go bhfuil sé ina sheasamh aire a thabhairt ar eagla go dtitfeadh sé. De réir dealraimh bhí roinnt de na Críostaithe sa Choraint ag gnáthú fós béilí pagánacha ina raibh déithe bréige á n-adhradh. B’ionann comaoin sa bhéile sin agus comaoin leis an gcreideamh agus leis na déithe sin.
Agus eolas an chúlra sin againn is féidir linn an méid a deir Pól go gonta i léacht an lae inniu a mheas. Tugann an Eocairist slat tomhais don chreidmheach conas cúrsaí a mheas. Téarma teicniúil a bhí i “cupa an altaithe”, a bhí á úsáid sa liotúirge Giúdach i ríotas na Cásca agus a tháinig as sin isteach sa liotúirge Críostaí san Eocairist. Ionann “cupa an altaithe” agus an cupa fíona a thugaimid buíochas do Dhia dá bharr. Cailís an fhíona san Eocairist atá ann, a dhéanann páirteach sinn le fuil Chríost san Eocairist. Mar an gcéanna leis an builín aráin san Eocairist. Creideann na Críostaithe gur fuil agus corp Chríost atá sa bhfíon agus san arán. Aontaíonn siad le Críost, déanann sé páirteach le Críost, sinn. Comhartha an t-aon bhuilín aráin gur aon rud amháin na Críostaithe, aontaithe le Críost agus lena chéile. Do na Corantaigh an tráth sin, ba shoiléir nach bhféadfadh aon bhaint a bheith acu le híoladhradh
nó le drúis, ach le naofacht. Tá an léacht seo oiriúnach do theachtaireacht Fhéile Chorp Chríost in aon aois.
An Soiscéal (Eoin 6:51-58). Is bia go fíor mo chuid feola agus is deoch go fíor mo chuid fola. Seo cuid den mhír dheiridh de aitheasc fada ar Íosa mar Arán na Beatha, an Manna Nua a tháinig anuas ó neamh le beatha a thabhairt don domhan. Sa chéad chuid de bhí Íosa ag caint faoi féin mar Arán na Beatha ina phearsa agus ina theagasc. Tá an mhír seo ag tagairt do Íosa san Eocairist, agus faoina chorp a ithe agus a chuid fola a ól. Is é an t-arán a thugann sé ná a fheoil ar son bheatha an domhain. Leagann Íosa i Soiscéal Eoin béim láidir ar an aontacht idir Íosa agus an tAthair agus eatorthu araon agus an té a chreideann ann. Tá an téama sin le sonrú anseo chomh maith. Sheol an tAthair Íosa uaidh agus is beo Íosa tríd an Athair, agus mar an gcéanna is beo trí Íosa an té a itheann é san Eocairist. Is gealltanas den bheatha shíoraí é. Tá béim sa léacht seo ar láithreacht réalta Íosa san Eocairist, ach ní mór ráitis mar “a fheoil a ithe” agus “a fhuil a ol” a thuiscint go saicraimintiúil.
B. An Bíobla: Machnamh agus agallamh le ceisteanna an lae:Teachtaireacht na hEocairiste dúinn inniu
Ba í an Eocairist foinse agus ceartlár na Críostaíochta tríd na haoiseanna síos, agus fós is mar sin atá. Tugann machnamh ar an rúndiamhair chun cuimhne an t-éileamh a dhéanann sí beatha Chríostaí dá réir a chaitheamh, mar a dhéanann machnamh ar Íosa Críost féin. Mar a luadh thuas, ba é an Suipéar Déanach an béile deiridh a ith Íosa lena mhuintir féin, agus tugann sé chun cuimhne intinn Íosa sna béilí sin, ag ithe leo siúd a bhí ar an imeall agus a leithéid. Tugann Íosa i Soiscéal Marcas cuireadh dúinn machnamh a dhéanamh ar bhríonna iomadúla na hEocairiste. Tar éis mhíorúilt iolrú an aráin, in aistear farraige trasna Mhuir na Gailíle luann Marcas go raibh dearmad déanta ag na hAspail arán a thabhairt leo, seachas aon bhuilín amháin. Tugann Íosa foláireamh dóibh bheith aireach faoi ghabháil, giosta, éagsúla. Mheas na hAspail gur ag tagairt a bhí sé don easba aráin a bhí acu, ach meabhraíonn Íosa dóibh an mhiorúilt ar iolrú an aráin, agus tugann le cuimhne dóibh an easpa tuisceana atá acu ar an mhíorúilt sin (Marcas 8:14-21). Téacs deacair le tuiscint é sin, ach dealraíonn sé go bhfuil Íosa ag tabhairt cuireadh don Eaglais agus dúinn uile machnamh a dhéanamh ar a bheatha agus a shaol faoi mar ar thug sé bia don chorp leis an arán a iolraigh sé, bia don anam san Eocairist, a chúram orthu siúd atá sna himill agus faoi mhíchumas de shaghas ar bith. Tugann an Eocairist na fírinní sin go léir chun cuimhne.
An téama a bhí ann don Chomhdháil Eocairisteach Idirnáisiúnta i mBaile Átha Cliath i 2012 ná “An Eocairist: Comaoin le Críost agus lena chéile”. Tá sin ag teacht go hálainn le liotúirge Aifreann an lae inniu. Tá Críost beo san Eocairist mar fhoinse do chaidreamh, comaoin phearsanta le Dia agus lena chéile, mar chlann mhac agus chlann iníonacha Dé, bráithre agus deirfiúracha Íosa.
Is rúndiamhair dhomhain í láithreacht réalta Chríost faoi ghnéithe aráin agus fíona, nach glactar léi ach trí chreideamh. Ní inné ná inniu a thosaigh an t-amhras faoi. Tar éis a sheanmóra i gCafarnáum air féin mar arán na beatha, bhí na Giúdaigh (nár chreid ann) ag aighneas le chéile á rá: ‘Conas is féidir don duine seo a fheoil a thabhairt dúinn le hithe?’ Lean Íosa ar aghaidh lena théama faoi féin agus ar gclos na cainte dá lán dá dheisceabail dúirt siad: ‘Is crua an chaint í seo, agus cé a d’fhéadfadh éisteacht léi?’ Mar fhreagra dúirt Íosa: ‘An bhfuil an méid seo ina cheap tuisle agaibh? Ach cad é má fheiceann sibh Mac an Duine (Íosa féin) ag dul suas mar a raibh sé cheana?’ Tharraing a lán dá dheisceabail siar, agus níor leanadar é a thuilleadh (Eoin 6:52-65). Tuigimid rúndiamhair na hEocairiste níos fearr má dheinimid machnamh uirthi i gcomthéacs Íosa fior-Dhia agus fíor-dhuine, a dheascabháil chun na bhflaitheas agus é ar dheasláimh Dé. Tríd na haoiseanna síos ghlac an Eaglais le briathra Íosa ar an arán agus an fíon, tar éis a gcoisreacan, bheith go fíor, go réalta, mar a chorp agus a fhuil, agus as sin lean an deabhóid don sacraimint ró-naofa. Slite a ba iad ina chuir na fíréin in iúl a gcreideamh do láithreacht réalta Íosa san Eocairist. Nuair a shéanadh an creideamh sin faoi láithreacht Chríost ag Berengarius, dhearbhaigh and Eaglais sa bhliain 1079 go ndéantar an t-arán agus fíon a athrú go substaintiúil go Corp and Fuil Críost, a dhearbhaíodh arís i gComhairle Trionta, teagasc atá le fáil i gCaiticiosma na hEaglaise Caitlicí (alt 1413): ‘Tríd an choisreacan cuirtear i gcrích tras-substaintiú an aráin agus an fhíona i gCorp agus i bhFuil Chríost’.
29. Corp agus Fuil Ró-Naofa Chríost 2023
Léachtaí an Aifrinn - 11ú Meitheamh 2023
CÉAD LÉACHT
Sliocht as an Leabhar Deotranaimí 8:2-3. 14-16
Chothaigh thú le manna nárbh eol duit féin ná do d’aithreacha
Dúirt Moois leis an bpobal: ‘Cuimhnigh ar an gcaoi go léir ar threoraigh an Tiarna do Dhia thú le daichead bliain san fhásach, d’fhonn tú a umhlú, tú a phromhadh, agus eolas a chur ar rún do chroí féachaint an gcoimeádfá a aitheanta nó nach ndéanfá. D’umhlaigh sé thú agus d’fhág ocrach thú agus chothaigh thú le manna nárbh eol duit féin ná do d’aithreacha, d’fhonn é a chur in iúl duit nach ar arán amháin a mhaireann an duine, ach go maireann an duine ar gach ní a thagann ó bhéal Dé.
Ná déan dearmad ansin ar an Tiarna do Dhia a thug amach thú as tír na hÉigipte, as teach na daoirse; a threoraigh thú tríd an bhfásach mór uafásach seo, dúiche nathracha tintí agus scairpeanna, agus tarta; a thug uisce as an gcarraig chrua san áit róthirim seo; a chothaigh san fhásach thú le manna nárbh eol do d’aithreacha, d’fhonn go n-úmhlódh sé
thú agus tú a phromhadh agus tairbhe a dhéanamh duit i ndeireadh na dála.
Briathar Dé.
Salm le Freagra Sm 147Freagra Mol an Tiarna, a Iarúsailéim.
Malairt Freagra Alleluia!
I. Mol an Tiarna, a Iarúsailéim,mol do Dhia, a Sión;toisc gur dhaingnigh sé boltaí do dhoirse,is gur bheannaigh sé do chlann istigh ionat. Freagra
2. Dhaingnigh sé síocháin i do chríocha,bheir sé do sháith duit de smior na cruithneachta.Cuireann sé a ordú uaidh chun na talún,ritheann a bhriathar go mear. Freagra
3. Foilsíonn sé a bhriathar do lácób,a chánacha is a phroiceapta d’ IsráélNí dhearna sé amhlaidh do náisiúin eile;níor nocht sé dóibh a phroiceapta. Alleluia! Freagra
DARA LÉACHT
Sliocht as céad Litir Naomh Pól chuig Coirintigh 10:16-17
Ós aon arán amháin é, níl ionainne dá líonmhaire sinn ach aon chorp amháin.
A bhráithr,:cupa an altaithe a bheannaímid, nach páirtíocht i bhfuil Chríost é? Agus an t-arán a bhrisimid nach páirtiocht i gcorp Chríost é? Ós aon arán amháin é, níl ionainne dá líonmhaire sinn ach aon chorp amháin toisc go gcaithimid go léir an t-aon arán amháin.
Briathar Dé.
Rosc
Gabh ag moladh an tSlánaitheora,
a Sión, mol an t-aoire, an treoraí
in iomainn is í gcainticí.
Moltar leat le dícheall croí é,
mar gach moladh sháraigh Iosa,
is ni leor do ghradam dó.
Abhar speisialta molta farat
arán beo agus lón na beatha
go sonrách an taca seo.
An t-arãn is léir gur dáileadh
do dhilbhuion an dârêag bràthar
i naomhphroinn na heaspartan.
Moladh iomlán dó, moladh ceolmhar,
lúchâir dhílis chroiúil chórach,
ardach aoibhinn aigne.
Mar i gcuimhne chruinn an lae seo
céadchaitheadh proinn na féile
a bunaíodh ar mhaithe linn.
Sa phroinn sin an nuareachta
is an nuaRi, chuir nuaPhasca
deireadh leis an seanreacht.
Chuir an nuaiocht an ruaig ar ársacht,
chuir an fhire ar dibirt scáthacht,
chuir an lá an oiche in anbhroid.
An t-éacht a rinne Críost ag bord ann,
ina dhilchuinihne dúinne d’ordaigh
é a dhéanamh fairis sin.
Ag gêileadh d’ordú an té a thug grâ dúinn
arán is fíon go fíor sacrãlam
in iobartach ár leasaithe.
Alt dár gcreideamh fíor go ndéantar
feoil de arãn, den fhion fuil cheart,
don ChrIostai mar a theagasctar.
An rud nach bhfeictear is nach smaoinítear
le dlúthchreideamh daingítear
thar ghnáthréim an aiceanta.
Ceiltear faoi éagsúlaeht gnéithe,
faoi chomharthaí nach nithe in aon chor,
seoda caoine rafara.
Feoil an t-arán, fuil an fíon ann,
in iomlãine fanann Criost ann
faoi gach gné go dearfa.
An caitheoir, gan roinnt gan pléascadh,
gan aon bhriseadh, gan aon réabadh,
glacann slán an tabhartas.
Glacann duine é, glacann míle,
ni mó cion slua de nâ cion aoinfhir,
ná ní idíonn caitheamh é.
Glacann daoine, an t-olc is an maith, é,
glacann fós faoi mhalairt ratha é,
bheireann bâs nó beatha dóibh.
Don dea-thear beatha, bâs don drochfhear
dáiltear; féach nach ionann toradh,
cé gurb ionann caitheamh dóibh.
An tsacraimint faoi dheoigh ma bhristear,
créid go bhfaightear i ngach giota
n méid go cruinn a bhi san uile,
an t-iomlán gan easnamh.
Ar aon ní ni théann an briseadh,
ach amháin ar chomharthaí nithe,
a d’flág an ní faoin gcomhartha againne
slAn i gcló is i gcalmacht.
Féach, arãn na n-aingeal
á thabhairt mar bhia don slua ar marthain:
arán is taca is is lón na leanai
nach caite chun na madraí.
Is léir a réamhchomharthaí le hinsint:
Isác ma iobartach mar a sineadh,
uan na Cásca mar a ídíti,
mar a dháilti manna ó thlaitheasa.
A Aráin chirt, a Aoire dhílis,
dáil do thrócaire orainn, a Iosa,
beathaigh sinn, tabhair ión an chroi dOinn,
las le do thaitneamhacht ár n-intinn
sa saol úd thall na marthana.
A Rí na gcumhacht, an ulle ós léir duit,
ós ár lón thú ar an saol seo,
bímis is na naoimh le chéile
inár gcomhoidhrí ar do naomhríocht
ag an bhfleá in ardbhrú parthais.
Amen! Alleluia!
Alleiuia Vearsa Eo 6:51-52
Alleluia, alleluia!Is mise an t-arân beo a tháinig anuas ó neamh, a deir an Tiarna.Má itheann duine an t-arán seo mairfidh sé go deo.Alleluia
An Soiscéal Eoin 6:51-58
Is bia go fíor mo chuid feola agus is deoch go fíor mo chuid fola.
San am sin dúirt Íosa leis na sluaite:
Is mise an t-arán beo
a tháinig anuas ó neamh.
Má itheann duine an t-arán seo
mairfidh sé go deo, agus an t-arán a thabharfaidh mé uaim
is é m’fheoil é [a thabharfar] ar son bheatha an domhain.”
Bhí na Giúdaigh ansin ag aighneas le chéile á rá: “Conas is féidir don duine seo a fheoil
a thabhairt dúinn le hithe?”
Dúirt Íosa leo:
“Amen, Amen, a deirim libh,
mura n-íosfaidh sibh feoil Mhac an Duine,
agus a chuid fola a ól,
ní bheidh beatha agaibh ionaibh.
An té a itheann m’fheoil
agus a olann m’fhuil,
tá an bheatha shíoraí aige,
agus tógfaidh mé suas é an lá deireanach.
Is bia go fíor mo chuid feola
agus is deoch go fíor mo chuid fola.
An té a itheann m’fheoil agus a ólann m’fhuil
cónaíonn sé ionamsa agus cónaímse ann.
Amhail mar a chuir an tAthair beo mise uaidh,
agus mar is beo mise tríd an Athair,
mar an gcéanna, an té a itheann mise,
mairfidh sé tríom.
Is é seo an t-arán a tháinig anuas ó neamh.
Ní ionann is an manna ar ith bhur n-aithreacha é
agus go bhfuil siad marbh;
an té a itheann an t-arán seo,
mairfidh sé go deo.”
Soiscéal Dé.
Machnamh ar léachtaí - 11ú Meitheamh 2023
An Chéad Léacht (Deotranaimí 8:2-3, 14-16). Chothaigh sé thú le manna nárbh eol duit féin ná do d’aithreacha. Cuid lárnach de thraidisiún cráifeach Iosrael an daichead bliain a chaith sí san fhásach. Tá iliomad insinte agus athinsinte de againn sa Bhíobla, sa Seantiomna agus sa Tiomna Nua. D’féadfaí amharc ar an tréimhse mar ré idéalach, nuair nach raibh aon déithe bréige ag cur isteach ar an gcaidreamh idir Iosrael agus a Dhia, agus is mar sin atá sé go minic ag na fáithe. Rudaí suntasacha sa chuimhne ón ré san fhásasch ná an tart agus an t-ocras a bhí ar phobal Iosrael agus faoi mar ar tugadh leigheas air sin ó Dhia leis an manna agus an t-uisce ón gcarraig. D’féadfaí scéal na ré san fhásach a chur i láthair agus a thabhairt chun cuimhne i modhanna éagsúla. Tá ceann díobh sin again inniu: le Iosrael a umhlú, le ceacht a mhúineadh dóibh agus iad a phromhadh, féachaint an bhfuil siad dílis do Dhia ina gcroí istigh, le aitheanta Dé a choimeád. Leagtar an bhéim sa léacht seo ar an manna, a thug bia dóibh, agus an ceacht a bhí le foghlaim as sin agus an promhadh a chuir Dia orthu lena mheabhrú dóibh nach ar an arán amháin a mhaireann an duine ach ar gach ní a thagann ó bhéal Dé. Is é an ní a thagann ó bhéal an duine nó ó bhéal Dé ná an briathar, agus is é briathar Dé a aitheanta agus gach briathar eile a thagann trí na fáithe agus eile. Baineann Íosa úsáid as an téacs seo ina fhreagra ar Shátan i bhfásach eile.
Bhí an baol ann go ndéanfadh glúin nua dearmad ar a rinne Dia dóibh á dtabhairt amach as daoirse na hÉigipte nuair a fhágfaidis ina ndiaidh bochtanas an fhásaigh agus a bhain leis ar theacht isteach dóibh i dtalamh mhéith na Pailistíne agus rachmas nua bainte amach acu. Tá mion-chur síos ar sin sna véarsaí atá fágtha ar lár roimh an paragraf deiridh de léacht an lae inniu. Sa pharagraf deiridh seo leagtar béim ar dhílse do Dhia Iosrael agus gan an dearmad sin a dhéanamh.
Salm le Freagra (Salm 147). Mol an Tiarna, a Iarúsailéim.
An Dara Léacht (1 Corantaigh 10:16-17). Ós aon bhuilín amháin é, níl ionainne, dá líonmhaire sinn, ach aon chorp amháin. Léacht ghairid, ghonta atá anseo a bhfuil teachtaireacht dhomhain aici, ceann a thuigtear níos fearr ach í a shuíomh i gcúlra na litreach í féin. Tagann sé thart ar dheireadh sleachta ina dtugann Pól rabhadh do Chríostaithe na hEaglaise sa Choraint faoin bhaol atá ann bheith mídhílis dá ngairm mar Chríostaithe. Tugann Pól samplaí as na luathchleasanna ina chleachtann na hiomaitheoirí an mheasarthacht leis an chraobh a bhaint amach. B’fheasach go maith do na Corantaigh luath-scéal Iosrael, an tsaoirse ón Éigipt, gabháil trasna na Mara Rua faoi Mhaois, bronntanas an uisce agus an mhanna san fhásach — fíoracha iad uile de bhaisteadh i gCríost, den bhaisteadh féin agus den Eocairist. Ba lánfheasach iad chomh maith faoi pheacaí Iosrael san fhásach céanna, an drúis agus an íoladhradh agus an monabhar, agus mar a ghearr Dia pionós trom orthu. Mar shampla agus mar rabhadh do Chríostaithe a scríobhadh na nithe sin, meabhraíonn Pól, le go dtuigfeadh an té ar dóigh leis go bhfuil sé ina sheasamh aire a thabhairt ar eagla go dtitfeadh sé. De réir dealraimh bhí roinnt de na Críostaithe sa Choraint ag gnáthú fós béilí pagánacha ina raibh déithe bréige á n-adhradh. B’ionann comaoin sa bhéile sin agus comaoin leis an gcreideamh agus leis na déithe sin.
Agus eolas an chúlra sin againn is féidir linn an méid a deir Pól go gonta i léacht an lae inniu a mheas. Tugann an Eocairist slat tomhais don chreidmheach conas cúrsaí a mheas. Téarma teicniúil a bhí i “cupa an altaithe”, a bhí á úsáid sa liotúirge Giúdach i ríotas na Cásca agus a tháinig as sin isteach sa liotúirge Críostaí san Eocairist. Ionann “cupa an altaithe” agus an cupa fíona a thugaimid buíochas do Dhia dá bharr. Cailís an fhíona san Eocairist atá ann, a dhéanann páirteach sinn le fuil Chríost san Eocairist. Mar an gcéanna leis an builín aráin san Eocairist. Creideann na Críostaithe gur fuil agus corp Chríost atá sa bhfíon agus san arán. Aontaíonn siad le Críost, déanann sé páirteach le Críost, sinn. Comhartha an t-aon bhuilín aráin gur aon rud amháin na Críostaithe, aontaithe le Críost agus lena chéile. Do na Corantaigh an tráth sin, ba shoiléir nach bhféadfadh aon bhaint a bheith acu le híoladhradh
nó le drúis, ach le naofacht. Tá an léacht seo oiriúnach do theachtaireacht Fhéile Chorp Chríost in aon aois.
An Soiscéal (Eoin 6:51-58). Is bia go fíor mo chuid feola agus is deoch go fíor mo chuid fola. Seo cuid den mhír dheiridh de aitheasc fada ar Íosa mar Arán na Beatha, an Manna Nua a tháinig anuas ó neamh le beatha a thabhairt don domhan. Sa chéad chuid de bhí Íosa ag caint faoi féin mar Arán na Beatha ina phearsa agus ina theagasc. Tá an mhír seo ag tagairt do Íosa san Eocairist, agus faoina chorp a ithe agus a chuid fola a ól. Is é an t-arán a thugann sé ná a fheoil ar son bheatha an domhain. Leagann Íosa i Soiscéal Eoin béim láidir ar an aontacht idir Íosa agus an tAthair agus eatorthu araon agus an té a chreideann ann. Tá an téama sin le sonrú anseo chomh maith. Sheol an tAthair Íosa uaidh agus is beo Íosa tríd an Athair, agus mar an gcéanna is beo trí Íosa an té a itheann é san Eocairist. Is gealltanas den bheatha shíoraí é. Tá béim sa léacht seo ar láithreacht réalta Íosa san Eocairist, ach ní mór ráitis mar “a fheoil a ithe” agus “a fhuil a ol” a thuiscint go saicraimintiúil.
B. An Bíobla: Machnamh agus agallamh le ceisteanna an lae:Teachtaireacht na hEocairiste dúinn inniu
Ba í an Eocairist foinse agus ceartlár na Críostaíochta tríd na haoiseanna síos, agus fós is mar sin atá. Tugann machnamh ar an rúndiamhair chun cuimhne an t-éileamh a dhéanann sí beatha Chríostaí dá réir a chaitheamh, mar a dhéanann machnamh ar Íosa Críost féin. Mar a luadh thuas, ba é an Suipéar Déanach an béile deiridh a ith Íosa lena mhuintir féin, agus tugann sé chun cuimhne intinn Íosa sna béilí sin, ag ithe leo siúd a bhí ar an imeall agus a leithéid. Tugann Íosa i Soiscéal Marcas cuireadh dúinn machnamh a dhéanamh ar bhríonna iomadúla na hEocairiste. Tar éis mhíorúilt iolrú an aráin, in aistear farraige trasna Mhuir na Gailíle luann Marcas go raibh dearmad déanta ag na hAspail arán a thabhairt leo, seachas aon bhuilín amháin. Tugann Íosa foláireamh dóibh bheith aireach faoi ghabháil, giosta, éagsúla. Mheas na hAspail gur ag tagairt a bhí sé don easba aráin a bhí acu, ach meabhraíonn Íosa dóibh an mhiorúilt ar iolrú an aráin, agus tugann le cuimhne dóibh an easpa tuisceana atá acu ar an mhíorúilt sin (Marcas 8:14-21). Téacs deacair le tuiscint é sin, ach dealraíonn sé go bhfuil Íosa ag tabhairt cuireadh don Eaglais agus dúinn uile machnamh a dhéanamh ar a bheatha agus a shaol faoi mar ar thug sé bia don chorp leis an arán a iolraigh sé, bia don anam san Eocairist, a chúram orthu siúd atá sna himill agus faoi mhíchumas de shaghas ar bith. Tugann an Eocairist na fírinní sin go léir chun cuimhne.
An téama a bhí ann don Chomhdháil Eocairisteach Idirnáisiúnta i mBaile Átha Cliath i 2012 ná “An Eocairist: Comaoin le Críost agus lena chéile”. Tá sin ag teacht go hálainn le liotúirge Aifreann an lae inniu. Tá Críost beo san Eocairist mar fhoinse do chaidreamh, comaoin phearsanta le Dia agus lena chéile, mar chlann mhac agus chlann iníonacha Dé, bráithre agus deirfiúracha Íosa.
Is rúndiamhair dhomhain í láithreacht réalta Chríost faoi ghnéithe aráin agus fíona, nach glactar léi ach trí chreideamh. Ní inné ná inniu a thosaigh an t-amhras faoi. Tar éis a sheanmóra i gCafarnáum air féin mar arán na beatha, bhí na Giúdaigh (nár chreid ann) ag aighneas le chéile á rá: ‘Conas is féidir don duine seo a fheoil a thabhairt dúinn le hithe?’ Lean Íosa ar aghaidh lena théama faoi féin agus ar gclos na cainte dá lán dá dheisceabail dúirt siad: ‘Is crua an chaint í seo, agus cé a d’fhéadfadh éisteacht léi?’ Mar fhreagra dúirt Íosa: ‘An bhfuil an méid seo ina cheap tuisle agaibh? Ach cad é má fheiceann sibh Mac an Duine (Íosa féin) ag dul suas mar a raibh sé cheana?’ Tharraing a lán dá dheisceabail siar, agus níor leanadar é a thuilleadh (Eoin 6:52-65). Tuigimid rúndiamhair na hEocairiste níos fearr má dheinimid machnamh uirthi i gcomthéacs Íosa fior-Dhia agus fíor-dhuine, a dheascabháil chun na bhflaitheas agus é ar dheasláimh Dé. Tríd na haoiseanna síos ghlac an Eaglais le briathra Íosa ar an arán agus an fíon, tar éis a gcoisreacan, bheith go fíor, go réalta, mar a chorp agus a fhuil, agus as sin lean an deabhóid don sacraimint ró-naofa. Slite a ba iad ina chuir na fíréin in iúl a gcreideamh do láithreacht réalta Íosa san Eocairist. Nuair a shéanadh an creideamh sin faoi láithreacht Chríost ag Berengarius, dhearbhaigh and Eaglais sa bhliain 1079 go ndéantar an t-arán agus fíon a athrú go substaintiúil go Corp and Fuil Críost, a dhearbhaíodh arís i gComhairle Trionta, teagasc atá le fáil i gCaiticiosma na hEaglaise Caitlicí (alt 1413): ‘Tríd an choisreacan cuirtear i gcrích tras-substaintiú an aráin agus an fhíona i gCorp agus i bhFuil Chríost’.